سازهای کیبوردی از سه قرن قبل از میلاد مسیح هم وجود داشته اند که به ارگ های لوله ای تکامل پیدا کردند تا بعدهعا که به سازهای قابل حمل نظیر پورتیتو و ارگ پوزیتیو رسیدند. سازهای کلاویکورد و هارپسیکورد در قرن چهاردهم ساخته شدند. زمانی که تکنولوژی بهبود یافت کیبوردهای پیچیده تر ساخته شدند. شامل کیبورد و ارگ 12 صدایی که هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد. در ابتدا صفحه کیبورد یک ساز، فقط می توانست یک مقدار خاص صدا تولید کند. در قرن هجدهم پیانوفورت اختراع شد که طریقه جدیدی از کنترل میزان و شدت صدا را توسط میزان فشار اعمال شده توسط فشار دادن کلید را ارائه می کرد.

  قدم بعدی طراحی تکنولوژی صدای الکترونیک بود. اولین ساز، دنیس دور بود که توسط واکلاو پروکاپ داویس در سال 1753 ساخته شده بود. این ارگ (کیبورد) با 700 سیم موقتا الکترونیک شده بود تا کیفیت صوتی آن را تقویت کند. 7 سال بعد جین بپتایس، کلاوسین الکتریک را درست کرد. این ارگ و کیبورد موسیقی با پلاکترا و فعالی سازی توسط الکتریسیته ارائه شده بود.
هر دو این ارگ ها از الکتریسیته برای تولید صدا استفاده نمی کردند. الیشا گری یک ساز موسیقی الکترونیک به نام تلگراف موزیکال اختراع نمود. این ارگ از ارتعاش مدار الکترومغناطیس، صدا تولید می کند. او یک اوسیلاتور (نوسانگر) تک نت ابتدایی برای آن ارائه کرد. در قدم بعدی او یک بلندگو شامل دیافرام برای قابل شنیده شدن دیتا به آن اضافه کرد.

در سال 1906 ، لی دی فارست، ترایود الکترونیک والو را اختراع کرد. در 1915 او اولین ساز لامپ خلاء، پیانوی صوتی را اختراع کرد. تا زمان اختراع ترانزیستور، لامپ خلاء جزئی ضروری در سازهای الکترونیک بود.

در سال 1935 ، ارگ اسطوره ای همند معرفی شد. این ارگ قادر به تولید صداهای پلی فونی و چندصدایی بود. توسعه های بیشتری در صنعت ارگ و کیبورد توسط “موسیقی ساز چمبرلین” در سال های 1940 و ملوترون در اوایل سالهای 1950 انجام شد.

اولین قدم بسوی پیانو الکترونیک توسط رودز با پری پیانو برداشته شد. یک ساز سه و نیم اکتاو. نسل بعدی این ساز قادر به انجام خود تقویت سازی صدا بود. در سال 1955 کمپانی وارلیتزر اولین پیانوی الکتریک را بنام 100 عرضه نمود.

اختراعات سینتی سایزرهای موسیقی در سالهای 1960 قدمی به سوی ارگ مدرن امروزی بود. هرچه تکنولوژی توسعه بیشتری یافت، سینتی سایزرهای بزرگ به سازهای قابل حملی تبدیل شدند که می توانستند در اجراهای زنده نیز بکار برده شوند.

این امر از سال 1964 وقتی باب موگ سینتی سایزر موگ خود را تولید می کرد، شروع شد. این سینتی سایزر کلیدهای خودش را نداشت ولی نسل بعدی با کیبوردهای سرخود مجهز شدند. این ارگ (کیبورد) مونوفونیک بود و فقط قادر به تولید یک نت در یک زمان واحد بود. بعضی از سازها مانند EML 101 و ARP Odyssey و موگ سونیک 6 پلی فونی بوند که به این معناست که می توانستند بیشتر از یک یا دو و یا بیشتر کلید را همزمان با آنها فشرد و صدا تولید کرد. نسل های بعدی ارگ های الکترونیک تلفیقی از مدارهای ارگ و سینتی سایزرها بودند. مانند پولی موگ ، Opus 3 و آرپ آمنی.

ساخت رابط دیجیتال سازهای موسیقی MIDI به عنوان یک استاندارد برای انتقال کدهای دیجیتال تحول بزرگی در تکنولوژی ارگ ها و کیبورد ها به وجود آورد.

موارد عمومی را که در نگهداری از همه کیبورد ها باید رعایت کرد :

1- استفاده از ترانس کامپیوتر که در واقع تقویت کننده برق بوده ( این مورد شدیدا ضروری می باشد)
و جلوی ورود هر گونه نوسان را که به وفور شاهدش هستیم را به کیبوردها میگیرد.
پرپر زدن ریز صفحه نمایش در Pa-50 به همین دلیل است.

2-عدم استفاده ساعات طولانی از کبیوردها(خصوصا یاماها) که باعث سوختن و خراب شدن

 
صفحه نمایش آن میگردد- در صورت عدم استفاده حتما خاموش گردد روشن ماندن بدون استفاده حتی به مدت نیم ساعت شدیدا مضر میباشد.

3- عدم گذاشتن کیبورد روی فرش و روشن کردن آن. بخاطر وجود الکتریسیته ساکن صدمه خواهد و گذشته از آن فورا کرکهای فرش را جذب خواهد کرد.

4- خاک قاتل قطعات الکترونیکی است لذا پس از استفاده حتما یک پوشش( کاور) روی آن بیندازید( حتی میتوانید خود آنرا درست کنید با سفره بیرنگ خارجی که نرم باشد)
زیر کلاویه های کیبورد کپسولهایی وجود دارد که با ورود خاک باعث میشود سیستم تاچ آن از کار بیفتد و یا اصلا آن کلاویه دیگر صدا ندهد. البته اینها کمترین مضرات خاک است.

5- اگر به هر دلیلی آب وارد کیبورد گردید. اصلا اقدام به روشن کردن آن نکنید. حتما به یک مرکز و تعمیرکار کیبورد که فقط در تهران پیدا میشود مراجعه کنید( حتی با خشک شدن ظاهری آن آب در زیر چیپ های موجود روی بورد آن موجود بوده و به محض روشن کردن صدمات جدی خواهد دید و خسارت چند برابر خواهد شد.)

6- عدم استفاده از کیبورد در مکانهای مرطوب- یا مجاورت با لیوان آب و یا هرنوع دیگری از مایعات که ممکن است براحتی سر از توی کیبورد در بیاورد!

7- عدم تعویض صدای کیبورد وقتی که هنوز دستتان روی کلاویه است این کار بزگترین ضربه به اوسیلاتور آن میباشد وتکرار این عمل که گاها ممکن است در کسانی که تازه کیبورد خریده اند و یا به هر دلیلی دنبال صدا ها و زیر و رو کردن آن میگردند قطعا اتفاق خواهد افتاد

8 - تمیز کردن خاک روی ارگ فقط با دستمال پنبه ای یا نخی مرطوب ( خیس نه !!)

9- نواختن با ناخن های بلند باعث خط افتادن کلاویه ها میشود

10 - در کیبورد هایی که فلاپی درایو دارند هیچ گاه در زمانی که چراغ فلاپی درایو روشن است
اقدام به بیرون کردن فلاپی دیسک از درایو نکنید!!

11- همیشه از صحت و سالم بودن کابلهای ارتباطی مطمئن باشید خصوصا کابل میدی که مستقیم وارد مادربورد میگردد. هیچگاه وسیله ارتباطی آزمایش نشده ای را به کیبورد وصل نکنید.

الفبای موسیقی نت نام دارد. نُت یا نوت، در موسیقی به دو معنی بکار می*رود:

* یکی به معنی واحد صدائی با فرکانس ثابت که نامی بر آن گذاشته شده، که در متون کهن فارسی به آن نغمه می*گویند.
* دیگری به معنی نمایش یا نشانه نوشتاری هر یک از این صداها.

در معنی اول نت*ها هفت نام برای نوشتن اصوات موسیقایی هستند. در ایران به پیروی از فرانسه و ایتالیا نت*ها به این صورت نام*گذاری می*شوند: دو - ر - می - فا - سل - لا - سی (do, re, mi, fa, sol, la, si). روش*های نام*گذاری دیگر نیز وجود دارد که نت*ها را با اصطلاحات «A, B, C, D, E, F, G» عنوان می*کنند. در این روش A همان نت «لا» (la) است.

این نام*ها بیانگر نواک اصوات است. در معنی دوم، برای مکتوب کردن اصوات موسیقی، این صداها را طبق قواعد خاصی بین یا روی پنچ خط افقی می*نویسند که به نام خطوط حامل شناخته می*شوند. خطوط حامل از پایین به بالا شمرده می*شوند، به این معنی که نتی که روی خط پایین*تر نوشته شود، صدایی بم*تر از نتی دارد که بر روی خط بالاتر نوشته شده*است.آموزش ارگ به این ترتیب نام نت از روی جائی*که روی خط*های حامل قراردارد مشخص می*شود. دیگر مشخصات نت مانند طول آن (مدت زمان امتداد یافتن آن صدا) و غیره را نیز با شکل*های قراردادی که برای نت طرح شده نمایش می*دهند. نت*های متوالی را از چپ به راست می*نویسند. دانشی که به قواعد نوشتن نت*های موسیقی و مقولات مرتبط با آن می*پردازد، تئوری موسیقی نام دارد.

در شکل زیر توالی نت*ها نشان داده شده*است. این نت*های مختلف که به شکل دایره*های کوچکی (بعد کلید سل) رسم شده*اند. به این دلیل که نت*ها در اینجا به شکل دایره*های کوچک هستند، پس طبق قرار داد هر کدام از آنها دارای زمانی معدل 4 ضرب است. در اصطلاح موسیقی، هر نتی که به شکل دایره*ای کوچک باشد گرد نام دارد. نت*ها در این تصویر به ترتیب از چپ به راست روی پنج خط حامل نوشته شده*اند که به همین صورت نیز (از چپ به راست) خوانده می*شوند.

ریشینه نام گذاری نت ها

گوییدو دآرتسو (1050-990، Guido d"Arezzo)، کشیشی فرانسوی، ساکن ایتالیای قرن 11 میلادی، برای نخستین بار نام این نت*ها را بر اساس سروده*ای مشهور به سرود سن ژان که گویا خود برایش آهنگی ساخته بود انتخاب کرد:

Ut queant laxis resonare fibris Mira gestorum famuli tuorum Solve poluti labireatum Sancte Johannes.

در این دوران موسیقی شش*هجایی بود و در سده*های پس از آن بود که «سی» بر آن افزوده شد و هجای «دو» جایگزین «اوت» شد.

کشش های زمانی نت ها (دیرند)

در موسیقی به منظور مشخص شدن و اندازه گیری زمان کشش نت*ها یا امتداد یافتن صدا هر نت از علائمی استفاده می*شود.شکل، نام و معنای هر کدام از این علائم به شرح زیر است:

گرد زمان آن 4 ضرب است.

سفید زمان آن 2 ضرب، یا 1/2 گرد(معادل نصف کشش زمانی گرد)است.

سیاه زمان آن یک ضرب، یا 1/4 گرد(معادل 1/4 کشش گرد)است.

چنگ زمان آن نیم ضرب، یا 1/8 گرد(معادل 1/8 کشش گرد)است.

دولاچنگ زمان آن 1/4 ضرب، یا 1/16 گرد(معادل 1/16 کشش گرد)

سه*لاچنگ زمان آن 1/8 ضرب، یا 1/32 گرد(معادل 1/32 کشش گرد)

چهارلاچنگ زمان آن 1/16 ضرب، یا 1/64 گرد(معادل 1/64 کشش گرد)

سکوتها

در موسیقی، همانگونه که نت*ها دارای زمان و کشش هستند، سکوت*ها نیز دارای زمان و کشش می*باشند.برای اندازه گیری سکوت*ها نیز از علائمی استفاده می*شود.

شکل، نام و معنای هر کدام از این علائم به شرح زیر است:

سکوت گرد- زمان آن 4 ضرب سکوت است.

سکوت سفید- زمان آن 2 ضرب سکوت، یا 1/2 سکوت گرد(معادل نصف کشش زمانی سکوت گرد)است.

سکوت سیاه- زمان آن یک ضرب سکوت، یا 1/4 سکوت گرد(معادل 1/4 کشش سکوت گرد)است.

سکوت چنگ - زمان آن نیم ضرب سکوت، یا 1/8 سکوت گرد(معادل 1/8 کشش سکوت گرد)است.

سکوت دولاچنگ - زمان آن 1/4 ضرب سکوت، یا 1/16 سکوت گرد(معادل 1/16 کشش سکوت گرد)

سکوت سه*لاچنگ - زمان آن 1/ 8 ضرب سکوت، یا 1/32 سکوت گرد(معادل 1/32 کشش سکوت گرد)

سکوت چهارلاچنگ - زمان آن 1/16 ضرب سکوت، یا 1/64 سکوت گرد(معادل 1/64 کشش سکوت گرد)

نحوه نُت نویسی (نَوانِشان نویسی)

برای نوشتن نت از پنج خط حامل استفاده می*شود. نت مربوط به چهارمین کلید «دو» در پیانو مربوط به دست راست روی خط پایین پنجمین خط از خطوط موازی موسیقی قرار می*گیرد. سپس سایر نت*های دست راست یعنی ر می*فا سل لا و سی به ترتیب یک درمیان بین دو خط نت و روی یکی از خطوط نت*ها جای می*گیرند. نت دوی دست چپ بین خطوط دوم و سوم نت*ها است و سایر نت*های دست چپ یعنی ر می*فا سل لا و سی به ترتیب یک درمیان روی یکی از خطوط نت*ها و بین دو خط نت جای می*گیرند.

افزودن یک نقطه سیاه جلوی یک نت به معنای اضافه شدن نصف آن نت به آن نت است. افزودن یک نقطه سیاه بالای یک نت به معنای منفصل شدن آن نت از نت بعدی*اش است و در این صورت پیانیست با رسیدن به آن نت باید کلید مربوط به آن نت در پیانو را با انگشت فشار دهد و سپس انگشتش را از روی کلید پیانو رها کند و بدون متصل نواختن آن نت نسبت به نت بعدی کلید مربوط به نت بعدی را با انگشت فشار دهد. اگر بالای نت*های یک آهنگ نقطه سیاه نباشد نواختن آن نت*ها به طور متصل یکی بعد از دیگری باید انجام شود و انفصال بین نت*ها نباید باشد.

اکتاو

به توالی 7 نت به اضافه نت هشتمی که با نت اول هم نام باشد، اکتاو گفته می*شود. مانند:

1- دو، 2- ر، 3- می، 4- فا، 5- سل، 6- لا، 7- سی، 8- دو

تعداد اوکتاو در آلات موسیقی و سازهای مختلف متفاوت است.مثلآ پیانوها که به عنوان یکی از بزرگترین سازها از نظر مقدار اوکتاو و وسعت صوتی شناخته می*شوند، غالبآ دارای 7 اوکتاو هستند.

امروز آموزش تخصصی کیبورد رو شروع می کنیم . ابتدا بهتر است که این نکته را متذکر شوم که ما در این وبلاگ به تئوری موسیقی نخواهیم پرداخت بلکه فقط و فقط کار ما آموزش تخصصی کیبورد خواهد بود و این خود لازمه اش داشتن آشنایی با تئوری موسیقی می باشد که مطمئنا دوستان دارند . البته اگر سوالی در مورد تئوری موسیقی بود می توانند مطرح کنند ، اینجانب پاسخگو خواهم بود .

  بخش اول : آشنایی با اصطلاحات کیبورد
در بخش اول سعی داریم با اصطلاحات کیبورد آشنا بشیم :
1- Style : استیل همان ریتم است . هر استایل متشکل از چند بخش است (بستگی به نوع دستگاه نیز دارد). استایل در واقع کار نوازندگان ارکستر ما را انجام می دهد . بطور مثال در یک استایل که از 6 تراک (Track) تشکیل شده ما می توانیم نوازنده های درام ، تمپو ، استرینگ ، براس ، گیتار بیس و گیتار کلاسیک رو داشته باشیم (البته بطور مثال عرض کردم) . معمولا در دستگاهها رایج استایل ها 6 تراکه هستند که دو تراک اول رو به ترتیب درام (جاز) و تمپو (یا تومبا و تمبک و ...) و تراک سوم را گیتار بیس تشکیل می دهند . استایل ها دارای چند بخش هستند :
- Intro : یک قطعه 2 میزانه یا 4 میزانه برای شروع استایل
- Fill In : پاساژهای هر واریاسیون هستند (برای شروع میزان جدید)
- Break : توقف در استایل
- Ending : یک قطعه 2 میزانه یا 4 میزانه برای پایان استایل
2- Voice : همان سازهای دستگاه می باشند . ویس ها معمولا در دسته های زیر تقسیم بندی می شوند :

Piano & Harpsi - E.Piano - Organ & Accordion - Percussion - Guitar - Bass - Brass - WoodWind - Strings - Choir & Pad - Synth - XG
در دستگاه های پیشرفته امکان سمپلینگ از سازها وجود دارد . بطور مثال شما می توانید صدای سه تار رو با سمپلینگ وارد دستگاه خود کرده و آن را بطور طبیعی با کیبورد بنوازید.
در حال حاضر در بازارهای ایران دستگاه های YAMAHA و KORG و GEM بیشترین استفاده کننده را دارند . دستگاه های یاماها از نظر سهولت در استفاده و همچنین دارا بودن امکانات بسیار ، گزینه ی خوبی برای انتخاب هستند . مدل A1000 یاماها اورینتال بوده و دارای سازهای شرقی همچون دف و تمبک و تار و ... می باشد .مدل های PSR 2000 & PSR 9000 آن نیز از کیفیت بالایی برخوردارند . همچنین برای یک نوازنده مبتدی که می خواهد تازه نوازندگی کیبورد رو شروع کند بهترین گزینه YAMAHA PSR-A3 می باشد که آن هم اورینتال هست و دارای کارتریج های مخصوص می باشد.
اما دستگاه های KORG . این دستگاهها از قیمت های بالایی برخوردار هستند (در مقایسه با سایر مارکها) همچنین دارای کیفیت بسیار بالا و امکانات ارنجینگ و میکسینگ برتری دارند . مدل PA80 آن در حال حاضر بهترین است و بیشترین طرفدار و استفاده کننده را در ایران دارد . از امکانات آن می توان به Sampling , Flash Card , Vocal Harmony اشاره کرد . در ضمن مدل دیگر آن PA50 می باشد که همانند PA80 است با این تفاوت که سه قابلیت معرفی شده را ندارد .از سایر مدل های KORG نیز می توان PA1x PRO را نام برد که هم اکنون در جهان حرف اول را می زند . مدل هاس سینتی سایزر آن نیز می توان سری TRITON و دستگاه KARMA رو نام برد که از کیفیت بالای صدا و سمپلینگ برخوردارند.
دستگاه های GEM هم بیشتر در ایران برای مجالس کاربرد دارند و بهترین مدل های آن شامل Genesys - WK8 - WK6 - WK2 - WK1 می باشد . که همه آنها دارای نسخه اورینتال نیز می باشند که توسط شرکت moco در ایران پشتیبانی و گارانتی می شوند . راستی دستگاه های KORG توسط شرکت جزیره و دستگاه های YAMAHA توسط شرکت سورنا پشتیبانی و گارانتی می شوند.

کیبورد یا کیبورد الکتریک (به انگلیسی: Electronic Keyboard) نام سازی است که برای نواختن نت‌های مختلف موسیقی دارای چندین کلید، دکمه یا اهرم می‌باشد و برای تولید صدا از الکترونیک استفاده می‌کند.[1] نوع حرفه‌ای این ساز امکانات زیادی به‌همراه دارد که از جمله? آن‌ها می‌توان به پیانو الکتریکی، ارگ الکتریکی، سینتیسایزر و ملودی‌های‌ ضبط شده اشاره کرد.

صفحه‌کلید در سازهای کلاویه‌ای موسیقی به شستی‌ها و اهرم‎هایی گفته می‌شود که به ترتیب ویژه‌ای کنار هم قرار دارند و با فشردن آنها صدایی با بسامد مشخص تولید می‌شود.

کیبورد الکتریک سازی الکترونیک و کلاویه‌ای است.